Had Era Contour wel zo’n haast om de bomen Ivoordreef te kappen, of heeft de rechter zich maar wat wijs laten maken?

Op 2 februari 2023 verklaarde Era Contour bij de Raad van State dat het heel veel haast had om de nog resterende 67 bomen tussen de Ivoordreef en de Einsteindreef te kappen. Vooruitlopend op de bouwvergunning voor 304 woningen wilde men beginnen met het bouwrijp maken van de grond (aanleggen infrastructuur e.d.), want de woningen moesten vóór 24 juni 2025 klaar zijn ivm met  een of andere subsidie.

Zoals bekend is er nog steeds geen begin gemaakt met het bouwrijp maken van de grond, laat staan met de bouw van de woningen. Op 29 november 2024 heeft de gemeente ermee ingestemd dat de herplant pas medio 2028 plaatsvindt, omdat met de bouw van de woningen pas eind 2025 wordt begonnen.

De rechter (mr. Scholten-Hinlopen) bij de Raad van State vond het verhaal van Era Contour overtuigend en weigerde te beslissen dat gewacht moest worden op de bouwvergunning (die pas 5 januari 2024 zou worden verleend). Eerder had de rechtbankrechter mr. Wolbrink het verhaal van Era Contour al geslikt.

Anders dan Era Contour (en de gemeente) beweerden, was er dus helemaal geen haast en had met het kappen van de bomen kunnen worden begonnen eind 2025. Die bomen hadden er dus nog steeds kunnen staan!

De vraag is: waarom hoefden Era Contour en de gemeente de grote haast die er zou zijn met het kappen van de bomen niet te bewijzen? Waarom is het voor een rechter genoeg als de aannemer en de gemeente alleen maar roepen dat er grote haast is?

Niet goed voor het vertrouwen in onafhankelijke rechtspraak.,

Volgens recent onderzoek van Natuur & Milieu is het aantal vierkante meters groen per inwoner/woonadres de laatste jaren fors en verder afgenomen. Vijf jaar geleden was 126 m2,  nu is dat 77 m2.

De Rekenkamer constateerde in juni 2024 hetzelfde. Tussen 2017 en 2023 zou het aantal vierkante meters groen gedaald zijn  van ruim 68 naar 65,5, terwijl dat eigenlijk minimaal 75 m2 zou moeten zijn.

De achteruitgang zou volgens Natuur & Milieu komen doordat er snel meer mensen in Utrecht zijn komen wonen, waardoor het gemiddelde groen daalt. Dat is maar een deel van de waarheid.

Een ander deel van de waarheid is dat grote bomen die gekapt worden ivm woning- en wegenbouw steevast vervangen worden door sprietjes, waardoor de gemiddelde leeftijd van de bomen in de stad snel minder wordt.

De reden van de povere herplant is dat groen/bomen in Utrecht sluitpost zijn. Grond waar woningen op staan brengt veel meer. Dat Utrecht in 2040  60,000 extra bomen heeft is flauwekul. Daar wordt niet eens geld voor gereserveerd.

De gemeente heeft het voornemen 46 gezonde Populieren te kappen vanwege hun wortelopdruk. Op 18 november is er een voorlichtingsbijeenkomst in Buurtcentrum Terwijde: 19.30 uur om in gesprek te gaan over “de plannen voor de bomen”.

Uit de brief aan de gemeenteraad blijkt dat het voor de gemeente al vaststaat dat de bomen gekapt worden. Er zou sprake zijn van “onveilige situaties vanwege verregaande wortelopdruk”.

Van die onveilige situatie is ons, toen we gingen kijken op 4-11-2024 niets gebleken. Er is maar één kant van de weg een stoep en die is pakweg een meter breed. Van noemenswaardige wortelopdruk is ons ook niets gebleken. Maar dat zal wel zijn omdat daar onlangs wat aan gedaan is.

Het zal wel zijn dat er ook enige worteldruk is onder de parkeer vakken, maar dat brengt geen onveilige situatie met zich mee voor voetgangers.

De vraag is natuurlijk of je die gezonde bomen moet kappen om daarmee de kosten uit te sparen die je af en toe moet maken om de stoep, op de plaatsen waar van wortelopdruk sprake is, opnieuw te bestraten. De bomen staan er pas sinds 2004 Je kunt toch moeilijk elke 20 jaar bomen gaan vervangen om daarmee kosten van onderhoud te sparen.

Wat komt er terecht van de doelstelling: meer groen om CO2 af te vangen en om voor schaduw te zorgen?

Zin om te helpen? Bollen planten, bomen planten, moestuin winterklaar maken. Kom tuinieren.

Stadsboerderij Eilandsteede vrijdag 1 november 2024  10.00 -14.00 uur

Stadstuin Kanaalweg vrijdag 1 november 11.00 -16.00 uur

Zagen, snoeien, bramen en kleine bomen uitgraven; takken op takkenrillen zetten Slot Zuylen  vrijdag 1 november  2024 9.00 – 15.00 uur

Wilgen knotten op stadsboerderij zaterdag 2 november 2024  10.00 -15.30 uur

Fort Rijnauwen zaterdag 2 november 2024  9.30 -15.00 uur

Bladharken natuurpark Bloeyendael zaterdag 2 november 2024
9.30 – 15.00 uur

Biologische buurttuin de Wilgenhof. Zaterdag 2 november 2024 10.00 – 13.00 uur

Tuinenpark de Driehoek Zaterdag 2 november 2024  9.00 – 13.00

Voor meer informatie: https://indebuurt.nl/utrecht/doen/nationale-natuurwerkdagen-in-utrecht-zo-help-jij-mee~441212/

De UBS houdt een bijeenkomst om met sympathisanten te overleggen over 3 thema’s die het verdienen actueel te zijn.

Tegelijk en op dezelfde locatie vindt een bijeenkomst plaats van de Utrechtse Stichting tegen Geluidsoverlast  (UStG).

Voor zowel de UBS als de UStG is de nieuwe regelgeving voor evenementen van belang. Die evenementen vinden vooral plaats in en ten koste van parken en ten koste van het leefklimaat (oorverdovende herrie). Met dat onderwerp beginnen we dus.

Andere agendapunten zijn de ontoereikende kapverordening, de stikstofemissie en wat verder ter tafel komt.

Over de kapverordening. Die schrijft voor dat te kappen één of één moeten worden gecompenseerd door een nieuwe boom. Dat betekent dat een boom met een diameter van 100 cm mag worden gecompenseerd door een sprietje met een diameter van 6 cm. Het gevolg is dat de leeftijd van de bomen in Utrecht voortdurend  omlaag gaat en daarmee dus ook de CO2-opname en de schaduw afneemt. Overigens, de gemeente gaat ook akkoord met het vervangen van een grote volwassen boom door wat klimop en op illegaal kappen staat geen sanctie.

Over de emissie van stikstofoxiden. Volgens de regelgeving moet die beperkt worden met het oog op Nature 2000 gebieden. In Utrechts geval de Vechtplassen. Dat betekent dat bij bouwprojecten de uitstoot van stikstofoxiden (met name machines en verkeer) door ontwikkelaars omlaag wordt gerekend en dat de berekening die de ontwikkelaar bij de bouwaanvraag overlegt door de gemeente voor zoete koek wordt geslikt. Het beperken van stikstofoxiden is o.m. mogelijk door diesel aandrijving te vervangen door elektrisch aangedreven materieel.

De vraag die ons vooral bezighoudt is: wat kunnen we doen om er voor te zorgen dat de politiek niet volstaat met vrome verhalen, maar er daadwerkelijk voor zorgt dat bomen en groen niet altijd en overal de sluitpost zijn. Overigens, waar blijven die 60.000 bomen die er bij zouden komen?

Onroerende zaak belasting gaat 12 % omhoog en Utrecht bezuinigt op van alles: op de dagbesteding, op beschermd wonen, op hulp bij ongewenste zwangerschap, op bijzondere bijstand, op groen en bomen. Die extra 60.000 bomen in 2040, daar is dus geen geld voor en het aantal vierkante meter per inwoner neemt elk jaar af. In weerwil van alle vrome verhalen over klimaat en hittestress.

Waar Utrecht niet op bezuinigt is op financiële steun aan exploitanten van commerciële evenementen, zoals bijvoorbeeld The ZOO Events B.V. Organisator van de evenementen Sneeuwbal, Central Park (beide in het Transwijk Park), Lief (Strijkviertel *) en Strandboulevard (Haarrijnse Plas).

Gelet op wat de gemeente in rekening brengt voor huur van m2 voor marktkramen, geeft zij ca. 2 miljoen per jaar weg aan exploitanten van commerciële evenementen door ze niets in rekening te brengen voor het gebruik van openbare grond (zie onderstaand staatje). Dat betekent dat Utrechters opdraaien voor de kosten die niet berekend worden aan de exploitant van het commerciële evenement. En dat terwijl tijdens het evenement (inclusief opbouw en afbouw) het park voor het publiek gesloten is (behalve als er fors entree betaald wordt natuurlijk) en ná afloop van het evenement twee weken nodig heeft om te  herstellen (de grasmat die achterblijft als modderpoel) en ook daarom niet bruikbaar voor normaal recreatief gebruik.

Bezoekers van die commerciële evenementen zijn 18-30-jarigen uit de hoge- en middenklasse die pakweg 60 euro kunnen betalen voor een dag snoeiharde muziek en prijzige consumpties. Bezoekers uit de hele Randstad, want nergens mag de muziek zo hard als in Utrecht. Als je de foto’s ziet op facebook zijn het ook vrijwel alleen witte jongeren. Dus bepaald niet “inclusief”.

Het is Utrecht ten voeten uit: bezuinigen op voorzieningen voor de laagstbetaalden, maar financiële steun voor de exploitant van commerciële evenementen voor jongeren uit de “betere”  klasse. The Z00 moet wel hele goede vrienden hebben bij de gemeente en de gemeenteraad, want ondanks de ingevoerde winter rust/herstel periode voor het park mag Sneeuwbal het park nog in 2025 én in 2026 in de winter gratis in gebruik nemen.

* Voor Strijkviertel moet wél betaald worden, maar dat wordt beheerd door Stichtse Groenlanden van Staatsbosbeheer. Dat is ook de reden dat The Zoo het evenement Central Park in 2021 verplaatst heeft van Strijkviertel naar Transwijk Park, waar het gratis en voor niets 2 weken over het park kan beschikken.

De Rekenkamer komt na een uitvoerige studie tot de conclusie dat het aantal vierkante meter groen per huishouden in Utrecht daalt, in elke geval in de onderzochte periode 2017 tot 2023. Daarmee bevestigt de Rekenkamer wat de UBS als jaren roept.

“Het is voor de toekomst zeer onzeker of de gemeente wél voldoende geld en medewerkers heeft om alle doelen te kunnen halen“, aldus de Rekenkamer. Kortom, die extra 60.000 bomen, vergeet het maar.

Projectleider, uitvoerders weten onvoldoende wat ze moeten doen. Vage beleidskaders, onzekere financiering (10 miljoen per jaar ipv de benodigde 80 miljoen per jaar), onvoldoende personeel, weinig of geen samenwerking. De conclusies worden grotendeels door het College onderschreven.

Eén conclusie trekt de Rekenkamer ten onrechte niet: groen in Utrecht is sluitpost en heeft totaal geen prioriteit. De politieke-en bestuurlijke wil ontbreekt om er meer van te maken. Er wordt de komende jaren zelfs verder op groen bezuinigd.

Aan één belangrijke oorzaak is de Rekenkamer ten onrechte nog voorbij gegaan: de herplantplicht bij de kapvergunning. Grote volwassen bomen mogen één op één vervangen worden door sprietjes. Het gevolg is dat ons bomenbestand met het jaar jonger wordt (minder bladerdak en dus minder schaduw en luchtfiltering).

Ander probleem is dat vervangen ook mag door een boom te planten ver bij de boom vandaan (bijv, de andere kant van Utrecht) die gekapt wordt. Dat leidt tot verdringing van bomen in wijken waar veel gebouwd wordt en bomen juist heel erg nodig zijn.

Kortom: veel mooie woorden over vergroening in Utrecht, maar, zoals de Rekenkamer schrijft: vooralsnog zijn het dromen en geen daden.

Op het (nederlandstalige) internet zal je geen kritiek aantreffen op Wonderwoods. Een en al lof. Niemand durft een paar voor de hand liggende kritische vragen te stellen.

Je zou je bijvoorbeeld kunnen afvragen hoeveel extra beton en staal er nodig is om ervoor te zorgen dat er balkons aan het gebouw kunnen hangen waar zware bomen op staan. En beton en staal voor het grote waterreservoir bovenin om regenwater op te vangen en te bergen.Je zou je ook kunnen afvragen hoeveel energie er nodig is bij droge zomers om voldoende water ook naar de hoogste etages te pompen om de bomen te bewateren. De vraag is ook: waar moeten zonnepanelen liggen of hangen als alle dak – en geveloppervlak door groen in beslag wordt genomen?

Je zou je ook kunnen vragen of een gebouw dat zo zwaar wordt gebouwd en waarvan de bomen en struiken moeten worden onderhouden door speciaal opgeleide tuinlieden die zich aan touwen langs de gevels moeten laten zakken, niet zo kostbaar is dat daar alleen rijke mensen kunnen wonen en de woningnood dus niet oplost. Maar dat even terzijde.

Julien Pathe, leraar aan de Haute école d’ingénieure et d’architecture de Fribourg’ heeft de moeite genomen om haarfijn uit te rekenen hoeveel groen er per saldo aan het milieu wordt toegevoegd. Dat is even schrikken. Hij schreef er een rapport over.

Hieronder de conclusies volgens de originele franse tekst en daaronder de vertaling.

Et les conclusions de l’étude sont sans appel, résumées notamment par une cinglante conclusion : planter un arbre sur la tour équivaut à en supprimer 250 de la forêt en termes d’impact environnemental. Le rapport conclut également que le projet induit une augmentation de 66% de l’énergie grise et des émissions de CO2 par rapport à une structure plus sobre sans arbres. Ainsi, pour compenser le CO2 émis par la mise en place de 80 arbres sur le bâtiment, il faudrait planter…20 000 arbres supplémentaires sur une période de 60 ans. *

De uitstoot van stikstof (beter gezegd stikstofoxiden en ammoniak) in Nederland is de hoogste in Europa. Recentelijk werd bekend dat de neerslag daarvan in onze bossen 2 x zo hoog is dan gedacht en dat het terugdringen daarvan dus nog veel urgenter is dan door onze beleidsmakers wordt aangenomen. *

Stikstof is niet schadelijk. Pakweg 80% van de lucht die wij inademen bestaat uit stikstof. Schadelijk zijn (een teveel van ) stikstofoxiden (een verbinding van stikstof met zuurstof) en ammoniak (een verbinding van stikstof met waterstof).

Gemakshalve wordt gesproken over de schade van stikstof voor de natuur, maar bedoeld wordt dus het teveel aan stikstofoxiden en ammoniak.

Dat teveel aan stikstofoxiden en ammoniak in de lucht en in de bodem maakt dat gewassen als brandnetels, bramen, gras en algen in het water extra groeien, maar veel andere gewassen juist niet. En dat leidt tot schade aan bos, heide, schrale graslanden, vennen en nuttige schimmels, wat weer ten koste gaat van insecten, vogels en zoogdieren die daarvan afhankelijk zijn.

Teveel aan stikstofoxiden in de lucht is ook schadelijk voor de mens. In de longen reageert het met zuurstof en vormt daardoor irriterend stikstofdioxide en in combinatie met ammoniak ook secundair fijnstof. Zowel stikstofdioxide als fijnstof worden beschouwd als verontreinigers van in te ademen lucht.

Belangrijkste bronnen van het teveel aan stikstofoxiden zijn industrie (7%), verkeer (14%) en landbouw (50%). Wat een stad als Utrecht (met weinig industrie en landbouw) kan doen is vooral het beperken van verkeer dat van benzine en diesel afhankelijk is.

Dat beperken van verkeer betekent ook het beperken van op benzine en diesel aangedreven machines en het zoveel mogelijk vervangen daarvan door elektrisch aangedreven materieel die bij  nieuwbouw worden ingezet. En het vervangen van de auto door de fiets natuurlijk.

* https://nos.nl/artikel/2536890-stikstofgehalte-in-nederlandse-bossen-onderschat-blijkt-twee-keer-zoveel-te-zijn

Is de natuur er voor ons? Vooral Westerse mensen denken en handelen vanuit het idee dat de natuur er is voor de mens. In de bijbel (statenvertaling) staat: de hemel is van de HEERE,maar de aarde heeft Hij aan de mensenkinderen gegeven.

Er zijn ook bijbelteksten waarin staat dat wij goed voor de aarde moeten zorgen, maar die teksten zijn minder populair.

Bij alle vergunningen (wegen, bouwen, industrie, recreatie, vliegen, scheepvaart e.d.) is het criterium dat de schade aan de natuur zo gering mogelijk moet zijn, maar een beetje schade moet kunnen. Dat leidt echter tot een opeenstapeling van kleine beetjes schade en uiteindelijk dus tot heel veel schade.

Voorschrift bij een evenement in het Transwijk Park is dat de ganzen de mogelijkheid moet worden gelaten om de veilig te vluchten als er tijdelijk bezit genomen wordt van hun vijver voor festiviteiten. Of, minder onvriendelijk, dat ze verplaatst moeten worden. Wie en wat er belangrijker wordt gevonden, is duidelijk. Het vertier van en voor de mens.

De strekking van voorschriften is altijd dat de negatieve gevolgen voor bomen, flora en fauna zoveel mogelijk beperkt moeten worden in plaats van een voorschrift dat bomen, flora en fauna er beter van moeten worden.

Gelukkig zijn er politici die begrijpen en aanvoeren dat het altijd  zwaarder laten wegen van de belangen van mensen uiteindelijk niet in het belang van mensen zelf is en dat er dus wordt gehandeld uit slecht begrepen eigenbelang. Maar dat gaat toch minder ver dan de vraag stellen waarom het zo vanzelfsprekend is dat het mensenbelang voor gaat?

Je zou ook de vraag kunnen stellen waarom bomen, dieren en planten mee moeten vergaan als mensen ervoor kiezen hun bestaan in gevaar te brengen door toenemende opwarming, ontbossing en oorlogen. Apen, koeien en dolfijnen zouden kunnen denken: mag ik zelf uitmaken of ik mijn bestaan in gevaar laat brengen, ik hoef al die luxe, dat geweld en al dat bezit niet?

Hoe meer je erover nadenkt, hoe moeilijker het wordt om te bedenken waarom er wél  mensenrechten zijn en geen dieren-, bomen-, planten- , vogels en vissenrechten. Hoewel je die mensenrechten ook niet moet overschatten.

Misschien is het domweg een gebrek aan empathie dat mensen parten speelt: zich niet kunnen en zich niet willen verplaatsen in de vreugde en het verdriet van dieren, flora en fauna. Sportvissers willen geloven dat een vis geen pijn heeft met zo’n haak door zijn bek, want als hij dat wél gelooft kan hij zich niet meer overgeven aan zijn hobby.

Vleeseters willen niet geloven dat een koe het verschrikkelijk vindt als haar kalf meteen na de geboorte wordt weggehaald om van de melk kaas te maken. Want als ze dat wél geloven moeten ze zich kaas, melk en kalfsvlees ontzeggen.

Kortom, een gebrek aan empathie dat voorkomt uit hebzucht en vraatzucht. Er wordt wel gezegd/gedacht dat empathie geleerd moet worden, maar waarschijnlijker is dat het kinderen wordt afgeleerd in een cultuur waarin alles draait om genot en bezit.