Tegelijk met het op 24-10-2023 ingediende bezwaarschrift tegen de kap van de bomen Europalaan (zie vorige column) werd bij de rechtbank een verzoek gedaan om de kapvergunning te schorsen tot op het bezwaar zou zijn beslist.

Naar aanleiding van dat verzoek berichtte de projectleider aan de rechtbank: “Wij zijn niet bereid om de werkzaamheden op te schorten totdat het college een beslissing heeft genomen over het bezwaarschrift...”

Reden: daar is geen ruimte voor in de uitvoeringsplannen en en met uitvoerende partijen zijn contractuele afspraken gemaakt. Zie kopie van de mail projectmanager 31-10 aan rechtbank.

Reactie Utrechtse Bomenstichting:

1. Wat hebben bezwaarprocedures voor zin als de projectleider geen zin heeft om te wachten tot het college beslist over het bezwaar?

2. Wie beslist hier in Utrecht eigenlijk? De projectleider of het college?

3. Sinds wanneer worden contractuele afspraken gemaakt zonder het voorbehoud te maken dat er bezwaar en beroep kan worden ingesteld.

4. Is het argument van de gemaakte contractuele afspraken bedoeld om de rechter buitenspel te zetten?

Bovenste plaatje is de bestaande toestand. Daaronder de nieuwe beoogde situatie. Bij die nieuwe beoogde situatie zijn net zulke grote bomen getekend als bij de bestaande toestand. Dat is natuurlijk onzin, want die grote bomen worden nadat ze gekapt vervangen door sprietjes,

Aan het college (met kopie aan raadsleden),

datum: 24-10-203

Hierbij maak ik namens de Utrechtse Bomenstichting bezwaar tegen uw besluit. Voor zover valt op te maken uit bijlage “KAP Veltekening Europalaan_Noord-A” is het uw bedoeling om alle bomen (112 bomen) te kappen op 13 na die verplant zouden kunnen/moeten worden. Volgens het besluit zouden er 143 bomen terugkomen met een stamomtrek tussen de 30-35 cm  (een dwarsdoorsnede dus van 9,5-11.1 cm). Sprietjes dus vergeleken de bomen die er nu staan, waarvan er ettelijke een stamdoorsnede hebben tussen de 50 en 60 cm (een omtrek dus van 157 – 188 cm).

De voorstelling van zaken dat er 143 bomen terug worden geplant is een misleidende voorstelling van zaken. 25 van de 112 bomen, daar is in het plan geen ruimte voor, die worden volgens het besluit gecompenseerd op de Bernadottelaan. Pas over 10 jaar (in fase B) zou voldoende compensatie plaats vinden op de Europalaan.

Uit de vellijst blijkt dat er veel bomen tussen zitten met een leeftijd tussen de 32 en 47 jaar. Die zijn destijds ook als sprietjes geplant en hebben er dus 32 tot 47 jaar over gedaan om hun huidige omvang te bereiken. Kortom: als alle bomen gekapt zijn en inderdaad binnen 3 jaar herplant plaatsvindt, dan moeten we minstens 30 jaar wachten tot de Europalaan weer net zo groen is als nu.  En dan maar hopen dat Stadsingenieurs niet weer een reconstructie bedenkt waarbij alle bomen gekapt moeten worden. Volgens het besluit kan het dus bij 25 bomen wel 10 jaar duren voordat herplant plaatsvindt!

Bij een vergelijking van het bestaand profiel met het beoogde profiel blijkt dat het aantal rijstroken voor OV en de auto gelijk blijft. Belangrijkste verandering is dat de OV banen aan de binnenkant komen en de autostroken aan de buitenkant. Daarvoor hoeven al die bomen niet weg. Voldoende is immers op het wegdek met witte strepen aan te geven dat de bussen aan de binnenkant rijden en dat auto’s daar niet mogen komen. Eventueel een drempeltje waar de politie, brandweer en ambulance in gevallen van nood wel over heen kunnen. Waarom er aan beide zijden van de OV-baan een groenstrook moet komen van 2 meter 75 is onduidelijk. Het blijkt niet de bedoeling te zijn er bomen te planten, het worden dus groenstroken waar niemand wat aan heeft en die veel onderhoud vergen. Als van die twee groenstroken zou worden afgezien, kan de reconstructie voor het grootste deel van de Europalaan dus beperkt blijven tot het met witte verf markeren van de OV-banen (met eventueel een klein drempeltje). Dat levert een aanzienlijke besparing, waardoor extra bomen in Utrecht kunnen worden geplant. Er zouden 60.000 bomen bijkomen voor 2040. Dat bent u toch niet vergeten?

Als argument wordt in het besluit genoemd de oversteekbaarheid: voetgangers zouden de Europalaan niet in één keer hoeven over te steken, maar zouden halverwege  (op één van de stroken naast de OV-baan waar het groen even plaatsmaakt voor verharding) kunnen wachten voordat ze verder oversteken. En daar zouden ook OV-reizigers kunnen in- en uitstappen. Dat is echter geen reden om langs de OV-baan over de volle lengte van de Europalaan groenstroken aan te brengen tussen de OV-baan en autorijstrook. Een voor de hand liggende oplossing (die ook veel gebruikt wordt) is om de autorijstrook ter plaatse van de oversteek/halte plaats over pakweg 20 meter naar buiten te buigen. Bij voorkeur ook over die 20 meter iets te verhogen, zodat de vaart er uit gehaald wordt wat de oversteekbaarheid sterk verbetert. Deze oplossing betekent dat er maar een paar bomen weg moeten, namelijk daar waar zo’n oversteek- en halteplaats wordt aangebracht (gezien de totale lengte tussen het Europaplein en het Anne Frankplein zal dat hooguit op twee plaatsen het geval zijn, de oversteek bij het Anne Frankplein en het Europaplein daargelaten).

In het vigerende bestemmingsplan staat onder punt 3.22.2.1 Europalaan “De kwaliteit van de Europalaan Noord bestaat op dit moment uit het nog grotendeels aanwezige groene laankarakter dat wordt gevormd door de brede groene bermen met bomen. Een deel van de bomen die bij de aanleg zijn geplant, is nu van grote waarde door de omvang, het groene beeld dat zij leveren en de bijdrage aan ecologie en klimaat“. De gebruikelijke dooddoener in het besluit dat er genoeg bomen in de omgeving zijn die de ecologische functie van de te kappen bomen wel over kunnen nemen, valt moeilijk te rijmen met de vrome woorden in het bestemmingsplan ( (Merwedekanaalzone deelgebied 5, Europalaan fase 1).

Het plan wordt in twee fasen uitgevoerd. Fase A houdt in het naar het midden verplaatsen van de OV-baan. Fase B houdt in het aanpakken van de huidige parallelweg. Maar zo staat in het besluit, dat wordt pas over enkele jaren uitgevoerd. Onbegrijpelijk is waarom dan nu al de bomen moeten worden gekapt die voor het opknappen van de parallelweg nodig zijn. De praktijk leert dat plannen nog wel eens veranderen of vertraging/afstel oplopen. Dat geldt trouwens ook voor Fase A. De gemeente blijkt er nog niet helemaal uit te zijn of eerst de Socrateslaan tot het Europaplein wordt aangepakt of eerst de Europalaan. En dus het ook om die reden beter de bomen in elk geval voorlopig maar te laten staan.

Ik verzoek u namens de Utrechtse Bomenstichting het bestreden besluit te heroverwegen en de bomen (voor zover niet ziek) te laten staan. Overigens verzoek ik u de Stichting een vergoeding toe te kennen voor rechtskundige bijstand. De Stichting zal ook een verzoek voorlopige voorziening doen.

Drs. C. van Oosten
Bureau Rechtsbescherming
Amsterdamsestraatweg 83 bis
3513 AB Utrecht

foto genomen op 1-11-2023

Op 15 februari 2023 deed de Raad van State uitspraak in het beroep dat de UBS had ingesteld ivm met de kap 67 bomen langs de Einsteindreef. Die zouden volgens de gemeente gekapt moeten worden ivm de bouw van de nieuwe flat van BO-EX.

Dat kappen kon geen minuut wachten, want BO-EX zou een of andere Europese subsidie mislopen als niet onmiddellijk en vooruitlopend op de bouwvergunning begonnen kon worden met grondwerkzaamheden (riool, stadsverwarming e.d.)

De RvS geloofde het verhaal en wees het verzoek om schorsing van het besluit af. Dat de bouwvergunning nog verleend moest worden speelde kennelijk geen rol. De RvS overwoog dat BO-EX er groot belang bij had meteen te kunnen beginnen met die grondwerkzaamheden en daarom moesten die bomen gekapt worden.

BO-EX liet er geen gras over groeien. Een week later waren alle bomen weg. Vorige week bleek dat er nog niets was gedaan. Het ligt er allemaal nog net zo bij als toen de bomen net gekapt waren. Afgezien van het onkruid dat overal groeit.

Kortom, de gemeente en BO-EX hebben de RvS maar wat op de mouw gespeld. De RvS had dat verhaal over die Europese subsidies en die enorme haast niet  moeten geloven.

Stadsverwarming is niet alleen ernstige bedreiging voor bomen omdat een groot deel van de warmte wordt opgewekt door het verbranden van bomen, maar ook omdat bomen plaats moeten maken voor leidingen.

Hieronder de Sweder van Zuylenweg. Voor het kappen van de bomen is een aanvraag gedaan, maar op die aanvraag is nog niet beslist.

In die aanvraag staat niets over herplant ter plaatse. Dat ligt voor de hand, want als de bomen plaats moeten maken voor de leiding, dan zal er ook geen ruimte zijn voor nieuwe bomen.  Of de leidingen moeten zo diep gelegd worden dat daar boven genoeg ruimte is voor wortels.

De vraag is natuurlijk of die leidingen niet onder de rijbaan gelegd kunnen worden (naast het riool), waardoor de bomen niet plaats hoeven te maken.

Het staat in vrijwel elk besluit om een kapvergunning te verlenen voor het kappen van een groot aantal grote volwassen bomen.  Wie dat heeft vastgesteld of berekend staat er nooit bij.

In elk besluit staat een rijtje overwegingen waaruit moet blijken dat er rekening is gehouden met milieu, ecologie, e.d. Een kwestie van knippen en plakken, maar uit niets blijkt dat daar echt rekening mee wordt gehouden.

Gaat het om een groep bomen waarvan erkend moet worden dat die belangrijk zijn voor vleermuizen en vogels, dan staat er standaard bij dat er in de directe omgeving voldoende bomen zijn die die functie over kunnen nemen.

Zoals gezegd, ontbreekt steevast een door een ecoloog opgestelde verklaring waarom die compensatie voldoende zou zijn (of het moet om een ecoloog gaan die zich flink door de aanvrager laat betalen).
Maar bovendien kan iedereen bedenken dat je dat moeilijk kan blijven roepen tot er geen boom meer overblijft. Hoewel de gemeente daar geen probleem mee heeft.

Het Europees parlement heeft recentelijk beslist dat het kappen en verbranden van bomen om “schone” energie op te wekken een goede zaak is. De drogreden daarachter is dat het verbranden van bomen weliswaar CO2 uitstoot, maar dat die CO2 weer uit de lucht wordt gehaald door bomen die ter vervanging worden geplant.

Zelfs een onnozele hals begrijpt dat dat onzin is. Immers het verbranden van een boom is gebeurd in een vloek en een zucht, maar het duurt 30 tot 40 jaar tot de vervangende boom dezelfde omvang bereikt. Je zou dus giga veel jonge bomen moeten planten om het kappen en verbranden bij te houden.

Doordat de herplant van bomen het kappen en verbanden van bomen bij lange na niet bij kan houden resulteert het verbranden van bomen in heel veel extra CO2 uitstoot en is dus  allesbehalve CO2-neutraal.

Een ander bezwaar is uiteraard dat bij de herplant de voorkeur uitgaat naar snelgroeiende en voor verbranding geschikte bomen, waardoor het bomenbestand steeds eenzijdiger wordt. Zeg maar dag tegen vlinders, vogels, eekhoorns en zeg maar dag tegen biodiversiteit.

Op voorstel (motie) van de Partij voor de Dieren wordt de uitstoot van CO2 door verbranding van bomen (biomassa) voortaan gemeten. Dat is mooi, maar het lost weinig op zolang niet wordt gemeten hoeveel CO2 uit de lucht wordt gehaald door herplant van bomen.

Overigens zulke berekeningen, daar wordt gewoonlijk enorm mee geknoeid om  gewenste uitkomsten te krijgen.

De belangrijkste reden overigens waarom bomen worden verbrand om “duurzame” energie te krijgen is dat daar omvangrijke subsidies (onze belastingcenten!) voor beschikbaar zijn.

Om aannemelijk te maken dat de bomen op de Amsterdamsestraatweg nodig aan vervanging toe zijn, werden aan de kapaanvraag twee foto’s van kale bladerloze bomen toegevoegd, met kale bomen op de achtergrond. Volgens foto’s die wij zelf namen enkele dagen terug (de herfst begint op 1 september!) zien de bomen er heel anders uit. Kortom: pure misleiding.

Dat de bomen die er nu staan weinig wortelruimte hebben is waar, maar dat zal met de bomen die er voor in de plaats komen net zo zijn. Het heeft dus geen enkele zin om 107 bomen te kappen en te vervangen, zeker niet zolang de reconstructie van de Amsterdamsestraatweg niet vaststaat. Overigens, aan het profiel van de Amsterdamsestraatweg verandert door de reconstructie vrijwel niets. Het asfalt wordt vervangen door straatstenen (op de Weerdsingel worden straatstenen vervangen door asfalt), maar als dat persé moet kan dat ook zonder al die bomen te kappen.

De vraag is waar al deze dwaze en kostbare reconstructies vandaan komen? Het antwoord is: van Stadsingenieurs die aan het werk gehouden moeten worden. Kost de gemeenschap miljoenen en heel veel overlast.

.

Nederland is in Europa het land met de meeste stikstofdepositie. Stikstof wordt niet alleen in de lucht gebracht door veeteelt, maar ook door verkeer en bouwwerkzaamheden waarbij dieselmotoren worden ingezet.

Te hoge stikstofdepositie is een van de belangrijkste oorzaken van het uitsterven van dieren- en plantensoorten, het afnemen van  biodiversiteit. Bij wijze maatregel is de maximum snelheid op veel wegen (nabij Natura 2000 gebieden) teruggebracht naar 100 km/uur.

Andere maatregel is het terugdringen van de uitstoot van stikstof bij bouwwerkzaamheden door het vervangen van diesel door elektriciteit bij bouwmachines en door het stellen van hoge eisen aan de reductie van stikstof in de uitlaat van dieselmotoren.

Deze maatregelen werken uiteraard kostenverhogend omdat veel bouwmachines niet aan de modernste eisen voldoen en dus vervangen moeten worden of voorzien moeten worden van kostbare uitlaat nabehandeling. Elektra op de bouwplaats is vaak een probleem omdat het energienet daar niet op berekend  is.

Voor de bouw betekent de noodzaak stikstofdepositie tegen te gaan dat de projecten vertraging oplopen in het geval ze zijn gelegen in de nabijheid van Natura 2000 gebieden (bijv. Vechtse plassen) en dat de kosten oplopen. Zowel bij projectontwikkelaars als bij de gemeente Utrecht, die de bouw graag stimuleert, leidt dat tot het opstellen en accepteren van geflatteerde berekeningen van de stikstofdepositie waaruit dan moet blijken dat er nauwelijks sprake is van stikstofuitstoot.

De gemeente behoort bij de beoordeling van bouwaanvragen erop toe te zien dat alles wordt gedaan om de uitstoot van stikstof te verminderen. Helaas schiet de gemeente daarin ernstig tekort. Om die reden heeft de Bomenstichting zich voorgenomen te doen wat de gemeente behoort te doen: grote bouwprojecten kritisch op de uitstoot van stikstof doorrekenen en zo nodig beroep in stellen.

Om de Europalaan tussen het Europaplein en het Anne Frankplein opnieuw in te richten moeten 125 mooie volwassen bomen er aan geloven. Wel zouden er 143 boompjes terug worden geplant. Een schrale troost, want die boompjes hebben dan weer 30 jaar nodig om ook mooi en groot te worden. En dan is er vast  weer een reden om ze te kappen en te vervangen door jonge boompjes. Want zo gaat dat in Utrecht.

Wat is de reden van de herinrichting? Het aantal rijbanen voor auto’s en het OV blijft gelijk, namelijk één heen en één terug. Alleen de banen voor het OV komen in het midden terwijl ze nu aan de buitenkant liggen. Je zou zeggen: een pot witte verf moet toch genoeg zijn om de banen te verwisselen.

Kortom: het geld moet op en de bomen moeten om, want de ambtenaren/plannenmakers en ontwerpers en bedrijven die leven van de infra-structuur zouden anders even zonder werk zitten. Dat het verkeer een jaar omgeleid moet worden en tot veel files en oponthoud leidt zal hun overigens een zorg zijn.